#1
Znalazłem na dysku taką listę, którą kiedyś stworzyłem i po delikatnym uaktualnieniu postanowiłem tutaj zamieścić, bo bardzo często spotykam się z błędną wymową nazw łacińskich.

Z łaciną jest jeden ogólny problem - mianowicie taki, że Anglicy czytają te nazwy po angielsku, Włosi po włosku itp... Z jednej więc strony nazewnictwo jest po to, żeby ułatwić porozumiewanie się, z drugiej jednak rozmawiając z obcokrajowcem nierzadko trzeba się solidnie nagimnastykować, żeby zrozumieć o co chodzi... Dziś niestety nie ma jednej łaciny, bo jest m.in. klasyczna, jest tzw. restytuowana... ale to nie uprawnia, by czytać po angielsku, czy jakkolwiek inaczej. 


Najpierw kilka ogólnych zasad, a potem spis wszystkich polskich gatunków z prawidłową wymową.
Z lewej zapis łaciński, z prawej wymowa (którą także dalej będę dla porządku zapisywał w kwadratowym nawiasie).



ae = [e] - przykład: Formicidae czytamy [formicide] (tak przy okazji - kursywą w zoologii piszemy tylko rodzaj i niższe taksony, więc Formicidae bez kursywy)

oe = [e] - przykład: N. jaegerskioeldi = [n. jegerskieldi]

au = [ał] - przykład Austrolasius (podrodzaj, do którego należy L. carniolicus) = [strolasius]


c - czytamy jak [c] przed: e i y ae oe 
  - czytamy jak [k] przed: a o u oraz spółgłoskami
przykłady:
- jako [c]:  C. piceus = [c. piceus], Ocymyrmex = [ocymyrmeks] (przykład nie z Polski, ale u nas nie ma nic z "cy"), T. caespitum = [t. cespitum], C. coelestis = [k. celestis] (tu też nie z Polski)
- jako [k]:  Camponotus = [kamponotus], L. bicornis = [l. bikornis], M. curvithorax = [m. kurwitoraks], T. crassispinus = [t. krassispinus] ("r" jako przykład spółgłoski)


ch = [h] (czyli normalnie, nie jak "cz"!) - przykład: Dolichoderus = [dolichoderus]

eu = [eł] - przykład: A. eugenii = [a. genii]

gu = [gw] - przykład: F. sanguinea = [f. sangwinea] (nie "sangłinea")

j = [j] - czyli normalnie

v = [w] - przykład: C. vagus = [c. wagus]

qu = [kw] - przykład: D. quadripunctatus = [d. kwadripunktatus] (nie kładripunktatus!)

ph = [f] - przykład: M. pharaonis = [m. faraonis]

rh = [r] - przykład: Polyrhachis = [polyrachis]

s - normalnie , czasami między samogłoskami może (ale nie musi - dowolność) się udźwięczniać, czyli czytamy jak [z]

x = [ks]

y - na początku wyrazu i obok samogłoski czytamy jak [j], w innym razie normalnie, jak [y]




To teraz zasady w praktyce, czyli na chwilę obecną komplet polskich gatunków wraz z prawidłową wymową.

Najpierw podrodziny:
Formicinae = [formicine]
Myrmicinae = [myrmicine]
Dolichoderinae = [dolichoderine]
Ponerinae = [ponerine]

Gatunki:
Dolichoderus quadripunctatus = [dolichoderus kwadripunktatus]
Tapinoma erraticum = [tapinoma erratikum]
T. subboreale = [t. subboreale]
Camponotus herculeanus = [kamponotus herkuleanus]
C. ligniperda = [k. ligniperda]
C. vagus = [k. wagus]
C. fallax = [k. fallaks]
C. piceus = [k. piceus]  (nie "pikeus")
Colobopsis truncata = [kolobopsis trunkata]
Formica exsecta = [formika ekssekta]
F. foreli = [f. foreli]
F. forsslundi = [f.forsslundi]
F. pressilabris = [f. pressilabris]
F. aquilonia = [f. akwilonia]
F. lugubris = [f. lugubris]
F. polyctena = [f. polyktena]
F. pratensis = [f. pratensis]
F. rufa = [f. rufa]
F. truncorum = [f. trunkorum]
F. sanguinea = [f. sangwinea]
F. cinerea = [f. cinerea]
F. clara = [f. klara]
F. cunicularia = [f. kunikularia]
F. fusca = [f.fuska]
F. lemani = [f. lemani]
F. picea = [f. picea]
F. rufibarbis = [f. rufibarbis]
F. uralensis = [f. uralensis]
Nylanderia jaegerskioeldi = [nylanderia jegerskieldi]
Lasius carniolicus = [lasius karniolikus]
L. flavus = [l. flawus]
L. bicornis = [l. bikornis]
L. citrinus = [l. citrinus]
L. distinguendus = [l. distingwendus]
L. jensi = [l. jensi]
L. meridionalis = [l. meridionalis]
L. mixtus = [l. mikstus]
L. sabularum = [l. sabularum]
L. umbratus = [l. umbratus]
L. fuliginosus = [l. fuliginosus]
L. alienus = [l. alienus]
L. brunneus = [l. brunneus] (bardziej wpadające w [brunnełus])
L. emarginatus = [l. emarginatus]
L. neglectus = [l. neglektus]
L. niger = [l. niger]
L. paralienus = [l. paralienus]
L. platythorax = [l. platytoraks]
L. psammophilus = [l. psammofilus]
Polyergus rufescens = [polyergus rufescens] (nie "rufeskens")
Aphaenogaster subterranea = [afenogaster subterranea]
Formicoxenus nitidulus = [formikoksenus nitidulus]
Harpagoxenus sublaevis = [harpagoksenus sublewis]
Leptothorax acervorum = [leptotoraks acerworum]
L. gredleri = [l. gredleri]
L. kutteri = [l. kutteri]
L muscorum = [l. muskorum]
Manica rubida = [manika rubida]
Messor structor = [messor struktor]
Monomorium pharaonis = [monomorium faraonis]
Myrmecina graminicola = [myrmecina graminikola]
Myrmica constricta = [myrmika konstrikta]
M. deplanata = [m. deplanata]
M. gallienii = [m. gallienii]
M. hirsuta = [m. hirsuta]
M. karavajevi = [m. karawajewi]
M. lobicornis = [m. lobikornis]
M. lonae = [m. lone]
M. rubra = [m. rubra]
M. ruginodis = [m. ruginodis]
M. rugulosa = [m. rugulosa]
M. sabuleti = [m. sabuleti]
M. scabrinodis = [m. skabrinodis]
M. schencki = [m. shencki] lub [m. szenki] - o czytaniu nazw utworzonych od nazwisk napisałem na samym dole
M. curvithorax = [m. kurwitoraks]
M. specioides = [m. specioides] - po polsku taką zbitkę czyta się bardziej w stronę "specjoides", w tym podobnych przypadkach nigdy nie czyta się "ci" jako "ć".
M. sulcinodis = [m. sulkinodis]
M. tulinae = [m. tuline]
M. vandeli = [m. wandeli]
Solenopsis fugax = [solenopsis fugaks]
Stenamma debile = [stenamma debile]
Strongylognathus testaceus = [strongylognatus testaceus]
Temnothorax affinis = [temnotorax affinis]
T. albipennis = [t. albipennis]
T. clypeatus = [t. klypeatus]
T. corticalis = [t. kortikalis]
T. crassispinus = [t. krassispinus]
T. interruptus = [t. interruptus]
T. nadigi = [t. nadigi]
T. nigriceps = [t. nigriceps]
T. nylanderi = [t. nylanderi]
T. parvulus = [t. parwulus]
T. ravouxi = [t. ravouksi] - tutaj mimo, że nazwa pochodzi od nazwiska, to czytanie tego po francusku byłoby co najmniej średnio zrozumiałe...
T. tergestinus = [t. tergestinus]
T. tuberum = [t. tuberum]
T. unifasciatus = [t. unifasciatus] (nie "unifaskiatus")
Tetramorium atratulum = [tetramorium atratulum]
T. caespitum = [t. cespitum] (nie "kespitum", czy "kaespitum")
T. caldarium = [t. kaldarium]
T. impurum = [t. impurum]
T. immigrans = [t. immigrans]
T. insolens = [t. insolens]
T. moravicum = [t. morawikum]
Hypoponera punctatissima = [hypoponera punktatissima]
H. ergatandria = [h. ergatandria]
Ponera coarctata = [ponera koarktata]
P. testacea = [ponera testacea]



Nazwy pochodzące od nazwisk:
Kiedyś było prościej, bo badacze raczej trzymali się tego, żeby latynizować nazwiska, czyli zapisywać je tak, żeby mógł je przeczytać każdy znający łacinę. Dlatego znamy Linneusza (w oryginale Linné, zlatynizowane: Linnaeus), a Konfucius to zlatynizowany Kung Fu Tsy. Niestety, zwłaszcza obecnie, mało kto zaprząta sobie tym głowę. Mało tego (choć to dygresja, bo nie dotyczy bezpośrednio wymowy) - dzisiaj nazywając nowy takson można nazwę wymyślić dowolną, nawet jeśli jest to tylko przypadkowa zbitka liter. To rodzi możliwość pomyłki... Dlatego znając oryginalne nazwisko można nazwę przeczytać  zgodnie z wymową danego języka (stąd np. [myrmika szenki]), lub zgodnie z powyższymi zasadami wymowy łacińskiej (wtedy [myrmika shencki]).
Odpowiedz


Użytkownicy przeglądający ten wątek:

1 gości